Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
0 yaş ile 14 yaş arası çocukların
süt dişleri ile daimi dişlerinin sağlıklı gelişimini ve
korunmasını sağlayan diş hekimliği bölümüdür. Bu bölümün
uzman hekimi Pedodontisttir.
Pedodontik uygulamaların
başarısında bir çok faktörün rolü vardır ancak başarının
temelini hasta-hekim ilişkisi oluşturmaktadır. Kurulan iletişim
sayesinde çocuğun korku ve endişesi azaltılabilir, kendini
güvende hissetmesi, uyumlu olması ve rahatlaması sağlanır.
Pedodonti
bölümü neleri kapsar?
*
Bebeğin anne karnındaki yaşamında süt dişlerinin gelişmesini
ve kireçlenmesini etkileyen faktörleri,
* Doğum sonrası,
bebeklerde diş sürmesi ve diş sürmesini etkileyen faktörleri,
*
Kalıcı dişlerin gelişimi-kireçlenmesi ve sürmesini,
*
Çocukların süt ve kalıcı dişlerindeki çürükleri ve bunların
tedavi yöntemlerini,
* Çocukların ağız-diş sağlığını
koruma yöntemlerini,
* Çocuk hastalarda ağız-diş bulgularının
sistemik hastalıklarla ilişkisini,
* Koruyucu diş
hekimliğini,
* Diş travmaları ve tedavilerini
* Zihinsel
engelli çocuklarda koruyucu hekimlik ve diş tedavilerini,
*
Erken süt dişi kayıpları nedeniyle ileride ortaya çıkabilecek
sorunların önlenmesi uygulamalarını kapsamaktadır.
Pedodonti
uygulamaları nelerdir?
*
Fluorid Uygulamaları
* Fissür Örtücü Uygulamaları
* Yer
Tutucu Uygulamaları
* Beslenme Alışkanlığının Düzenlenmesi
Fluorid
uygulaması nedir?
Fluorid
dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını
kuvvetlendiren bir elementtir. Fluorid diş macunlarının içinde
bulunduğu gibi bazı besin maddelerinde de bulunur. Fakat çocuklar
çoğu zaman dişlerini fırçalamayı ihmal ettiklerinden dişlerinin
çürüğe karşı direnç kazanabilmeleri için yeterli fluorid
almamış olurlar. Bu durumun önüne geçebilmek için yüzeyel
fluorid uygulamaları yapılmaktadır. Profesyonel yüzeyel fluorid
tatbiki sadece diş hekimleri tarafından uygulanılabilen bir
yöntemidir.
Yüzeyel fluorid uygulaması özellikle dişleri
çürümeye meyilli çocuklarda uygulanır.
Bu sayede yeterli
miktarda fluorid dişler üzerine depolanır ve dişlerin yapısı
güçlendirilerek çürüğe karşı dirençli olur. Yüzeyel fluorid
uygulamasının 6 ayda bir yapılması etkiliğini
arttırmaktadır.
Fissür
örtücü nedir?
Diş
çürüğünü önlemek amacıyla kullanılan bir başka yöntem de
dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki girintilerin (fissür) diş
hekimi tarafından fissür örtücü adı verilen maddelerle
kapatılmasıdır.
Ağızdaki mikroplar ya da yiyecek artıkları
dişlerin en çok bu girintili bölgelerinde yerleştiği için,
fissürlerin kaplanmasıyla mikropların ve yiyeceklerin birikmesi ve
tutunması engellenir ve çürük oluşumu önlenir.
Yer
tutucu nedir?
Erken
kaybedilmiş olan süt dişlerinin yerlerini korumak amacıyla ile
uygulanan sabit ya da hareketli apareylere yer tutucu denilmektedir.
Süt dişlerinde herhangi bir nedenden dolayı kayıp meydana gelir
ise; 6 hafta içinde diğer dişler bu boşluğa doğru kaymaya ve
çekilmiş olan süt dişlerinin yerini kaplamaya başlarlar. Bu
durum altta sürecek olan daimi dişin ideal yerinden sürmesine
engel olur. Bu durum dişlerde çarpıklığa ve erken yaşta
ortodontik problemlere sebep olabilmektedir. Yer tutucular plastik
yada metalden kişiye özel olarak yapılır. Erken kaybedilen süt
dişi sayısına ve bölgesine göre hareketli ya da sabit olarak
yapılabilmektedir.
Biberon
çürüğü nedir?
Biberon
çürüğü, süt dişlerinin sürmesi ile birlikte özellikle üst
çenedeki ön bölge kesici dişleri içine alan yaygın çürük,
rapmant çürük olarak da bilinen özel bir çürük tipidir.
Biberon
çürüğünün oluşma sebepleri nelerdir?
Gece
yatmadan önce ya da uyku sırasında bebek biberondan süt emerse,
süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için
elverişli bir ortam oluşturur. Ayrıca yalancı emziğe bal, şeker
konması etkiyi daha şiddetli hale getirir.Bu dönemde dişlerin
mine (dişin en dış tabakası) yapısının daha dirençsiz olması
ve özellikle annelerin henüz fırçalamaya başlamak için erken olduğunu düşünmesi sonucu oluşan yetersiz ağız bakımı
nedeniyle biberon çürüğü oldukça hızlı ilerleyen bir çürük
tipidir. Özellikle gece beslenmesinden sonra dişlerin temizliğine
özen gösterilmelidir.
Biberon
çürüğü tedavi edilmezse sonuçları ne olur?
Eğer
çocuk diş hekimine erken getirilmez ve durum başlangıç halinde
düzeltilmezse, çocuğun üst ön dişleri ardından üst süt azı
dişleri ve ilerleyen dönemlerde hemen hemen bütün dişleri
çürükten harap olabilir.
Biberon çürüğü görülen dişler
tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır.
İltihap, alttan
gelecek kalıcı dişleri de etkileyip şekillerinin bozuk olmasına
yol açar.
İltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin
huzursuzlaşmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur.
Süt
dişleri tedavi edilmeli midir?
Süt
dişleri de tıpkı kalıcı dişlerde olduğu gibi tedavi
edilmelidir. Nasıl olsa değişecek! düşüncesiyle bu
dişlerin çekilmesi pek çok problemlere neden olur.Süt dişlerinin
beslenmede büyük önemi vardır. Çürük dişleri olan veya süt
dişleri çekilmiş olan çocuklar rahat yemek yiyemedikleri için
gelişimleri de olumsuz etkilenmektedir.Dişler konuşmak için
gereklidir. Özellikle konuşmanın öğrenildiği dönemde ön süt
dişlerinin eksik olması f,v,s,z,t harflerinin bir alışkanlık
haline gelerek ömür boyu yanlış telaffuz edilmesine neden
olacaktır.
Bebeğin
ilk 6 aylık ağız bakımı nasıl olmalıdır?
Bebekler
ortalama 6 aylıkken ilk dişlerini çıkarırlar. Dişler çıkmadan
önce bebeğin salyasında artış, diş etlerinde tümsekleşme ve
kaşınma, huzursuzluk, uykusuzluk, ateş ve ishal
gözlenebilir.
Bebeğin kaşıntısını rahatlatmak için kalın
kesilmiş, havuç, salatalık gibi soğutulmuş sebzeler, yine
buzdolabında soğutulmuş diş kaşıyıcıları bebeğe
verilebilir.
Bebeğin
6 ay- 12 ay ağız bakımı neleri kapsar?
Dişler
sürmeye başlamıştır.. Bu dönemde ağız temizliği yapılmadığı
takdirde çürük oluşumuna sebep olan bakteriler bebeğin ağzında
yer edinerek dişler çıktıktan sonra çürük gelişimine yol
açacağı için bebeğin ağız temizliğine önem
verilmelidir.Beslenmelerden sonra ve uyutmadan önce bebeğin ağız
içi gazlı bezle silinmeli, dişleri yumuşak kıllı bir fırça
yardımıyla diş macunu kullanılmadan hafifçe fırçalanmalıdır.
Yalancı emzik kesinlikle şekere, bala vb. batırılmamalıdır.Gece
son beslenmede biberonla verilen mamaya ve süte şeker
eklenmemelidir.
Bebeğin
12 ay- 24 ay ağız bakımı nasıl olmalıdır?
Bebekler
12 aydan itibaren artık pedodontiste görülmeye başlanmalıdır.
Bebeğinizin belirgin herhangi bir şikayeti olmasa bile, bu dönemde
bir pedodontiste muayene olarak -gerekiyorsa- hem flor uygulatabilir
hem de diş sağlığı hakkında bilgi edinebilirsiniz. Üstelik
bebeğiniz ilk kez diş hekimiyle erken yaşta karşılaşacağı
için, ileride oluşabilecek olası diş hekimi korkusunu yenmesine
yardımcı olabilirsiniz. Çocuk eğer ağzını çalkalayabiliyorsa
çocuğun dişlerini yumuşak bir fırçayla fırçalayın. Süt
dişleri sürmesini tamamlamak üzere olduğu için çocuğun ağız
bakımına lütfen gerekli önemi verin.